Żurawie HDS

Żurawie przenośne, nazywane inaczej przeładunkowymi lub hydraulicznymi dźwigami samochodowymi (HDS) są dostępne na rynku od dawna, lecz dopiero w ostatnich latach stały się popularne. Zaliczają się do grupy dźwignic oraz są urządzeniami wykorzystywanymi do rozładunku i załadunku rożnego rodzaju towarów. Swojej kompaktowej budowie zawdzięczają możliwość dotarcia w niemal każde miejsce, w odróżnieniu od pozostałych dźwigów. Maszyny te używane są w przemyśle transportowym i budowlanym. Posiadają napęd mechaniczny, który składa się z obracającej się kolumny na podstawie, a także układu wysięgnikowego znajdującego się na szczycie kolumny. Żurawie przeładunkowe mogą być montowane zarówno na naczepach jak i na pojazdach. Często używane są na ciągnikach siodłowych, aby usprawnić proces transportowy i rozładunkowy. Zaliczane są do żurawi przenośnych i podlegają przepisom Urzędu Dozoru Technicznego.

Ze względu na różną konstrukcję dostosowaną do poszczególnych gałęzi przemysłu, żurawie przenośne/ przeładunkowe dzielą się na:

• przeładunkowe na tylnej części pojazdu ze skrzynią przeładunkową
• przeładunkowe na środkowej części pojazdu
• przeładunkowe montowane za kabiną kierowcy, wykorzystywane w firmach transportowych
• ogólnego zastosowania z konstrukcją na podwoziu z podnośnikiem operującym poziomo, którego praca polega na podnoszeniu i opuszczaniu ładunków
• stosowane w przemyśle drzewnym wyposażone w specjalne chwytaki zamiast standardowego haka

Zastosowanie:

• transport materiałów budowlanych na wysokości
• w przemyśle drzewnym do załadunku i rozładunku drzew
• transport kontenerów morskich
• rozładunek i przeładunek kontenerów przemysłowych w magazynach
• układanie palet na wyższe kondygnacje
• na mniejszych powierzchniach przy budowach, gdzie nie ma możliwości wykorzystania sprzętu ciężkiego
• transport materiałów budowlanych na paletach

Budowa żurawia HDS

Żurawie HDS składają się z elementów konstrukcyjnych stałych, które są ich nieodzownym wyposażeniem oraz części zmiennych, które są wymieniane w zależności od wykonywanej pracy, do której dany żuraw został przystosowany.

Elementy stałe:

• podpory stabilizujące żurawia, a także pojazd, na którym jest zamontowany – równoważą zwiększony ciężar dźwigu
• kolumna przymocowana do postawy – zdarza się, że ma ona układ teleskopowy ułatwiający prace dźwigowe
• podstawa, na której znajduje się żuraw – nigdy nie ulega zmianie bez względu na zakres wykonywanej pracy
• regulowany wysięgnik do przenoszenia ładunków, który jest jednym z najważniejszych elementów całego urządzenia HDS, ponieważ umożliwia pracę nawet w najbardziej niedostępnym terenie

Elementy zmienne:

• chwytaki używane zamiast haku, m.in. w przemyśle drzewnym
• hak wykorzystywany do chwytania i przenoszenia ładunku
• system hydrauliczny montowany w podnośnikach używany na budowach oraz w magazynach – usprawnia pracę żurawia

Części zmienne żurawia mogą być dostosowane względem wykonywanej obecnie pracy urządzenia. Niektóre przykłady to:

• hak może być zainstalowany do przeniesienia dużego i ciężkiego ładunku – realizacja tego zadania opiera się o wykorzystanie systemu lin
• chwytak, który jest alternatywą haka – wykorzystywany w trudnych zadaniach, kiedy potrzebne jest zawieszenie różnych części za pomocą lin lub zawiesi; radzi sobie z nieregularnymi kształtami
• system hydrauliczny, który może być stosowany do sprawnego rozpakowania sprzętu; ważną zaletą jest, że zachowuje przy tym precyzyjność

Jak często powinno przeprowadzać się konserwację HDS? 

Konserwacja HDS powinna odbywać się w terminie określonym w instrukcji eksploatacji urządzenia.

Ważne jest, aby przestrzegać jej zapisów. Istnieją trzy rodzaje badań: okresowe, eksploatacyjne i poawaryjne (powypadkowe). Badanie okresowe ustalane jest zgodnie z terminem określonym dla poszczególnego typu żurawia. Stan techniczny mechanizmów napędowych, cięgien nośnych, a także ich zamocowań oraz układów hamulcowych sprawdzany jest przez konserwatora. Inspektor Urzędu Dozoru Technicznego powinien sprawdzić zaświadczenia kwalifikacyjne osoby konserwującej oraz operatora HDS, protokół pomiaru elektrycznego, dziennik konserwacji, a także księgę rewizyjną. Dodatkowo określa on zakres badań eksploatacyjnych w zależności od powodu przeprowadzania kontroli, m.in. modernizacja, naprawa czy wymiana elementów.

Kolejna rzeczą jest kontrola urządzeń sterujących, oświetleniowych i sygnalizacyjnych oraz ograniczników ruchowych i elementów bezpieczeństwa. Raz w roku zaleca się sprawdzenie instalacji ochrony przeciwpożarowej i konstrukcji nośnej. Chcąc zapobiec usterkom oraz nieprawidłowości działania żurawia HDS, należy systematycznie przeprowadzać przegląd konserwacyjny. Badania poawaryjne (powypadkowe) przeprowadza się w sytuacji, kiedy doszło do wypadku lub uszkodzenia urządzenia.

Jakie jest wynagrodzenie operatora HDS?

Zarobki na tym stanowisku pracy mogą się od siebie dużo różnić. Należy wziąć pod uwagę doświadczenie pracownika oraz specyfikę firmy. Wynagrodzenie może się wahać pomiędzy 2400 zł – 4000 zł. Jednakże, rozważając pracę za granicą, możemy liczyć na 50 do 70 euro za godzinę.

Jakie kwalifikacje musi posiadać operator HDS?

Osoba, która chciałaby wykonywać pracę na stanowisku operatora HDS musi zdobyć odpowiednie uprawnienia, które nadawane są po specjalistycznym kursie na HDS, gdzie uczestnicy przygotowywani są do prawidłowej obsługi urządzeń z zachowaniem wszelkich zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Podczas szkolenia przeprowadzane są ćwiczenia praktyczne oraz zajęcia teoretyczne, na których można poznać budowę maszyn oraz inną wiedzę, która może być przydatna, kiedy podejmuje się pracę na stanowisku operatora HDS. Kurs kończy się egzaminem zawodowym, który odbywa się przed komisją Urzędu Dozoru Technicznego. Dopiero zdany egzamin państwowy zapewnia prawo do obsługi żurawi HDS. Osoby zainteresowane kursem muszą spełniać kilka warunków, tj. mieć ukończone 18 lat, posiadać wykształcenie co najmniej podstawowe oraz brak przeciwwskazań do pracy na stanowisku operatora potwierdzony przez orzeczenie lekarza. Z raportów wynika, że pracownicy budowlani z uprawnieniami HDS są jedną z bardziej pożądanych grup zawodowych.

Żurawie HDS można użytkować zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz hal czy budynków. Warto jednak pamiętać, ze pomieszczenia musza być odpowiednio klimatyzowane ze względu na ryzyko zatrucia gazami spalinowymi. Przy porywistym wietrze lub w trakcie burzy, a także przy ograniczonej widoczności należy zaprzestać używania maszyn. Przed rozpoczęciem pracy operator urządzenia powinien zawsze upewnić się, że nie istnieje żadne ryzyko wystąpienia incydentu bezpieczeństwa. Podczas wykonywania prac musi on przestrzegać wszelkich zasad BHP, a także pamiętać o odpowiednich środkach ochrony osobistej.