Czym się różni lutowanie miękkie od twardego?

Lutowanie jest potrzebne nam, gdy chcemy naprawiać sprzęt elektroniczny, ale nie tylko. Możemy też łączyć ze sobą metalowe elementy hydrauliczne czy wykorzystywać ten proces przy obróbkach blacharskich. To bardzo przydatna umiejętność, kiedy musimy połączyć ze sobą dwa materiały. Wtedy mamy pewność, że połączenie jest trwałe i nie ulegnie rozerwaniu tak łatwo. W dużej mierze rozróżniamy dwa typy lutowań – miękkie i twarde. Czym one się od siebie różnią i gdzie wykorzystamy każde z nich? Dowiesz się, czytając ten artykuł.

Lutowanie miękkie

Ten typ charakteryzuje się temperaturą lutowania do 400-450 stopni Celsjusza. Najczęściej proces ten zachodzi już w 320°C. Wykorzystamy do tego lut wykonany z cyny i ołowiu lub cyny i miedzi. Na rynku jest sprzedawany w postaci pałeczek lub proszku. Przez lutowanie miękkie połączymy ze sobą takie metale jak: miedź, stal, mosiądz, cynk oraz ich stopy. Do tego procesu wykorzystuje się spoiwo zawierające kadm, bizmut, cynę. Coraz rzadziej można spotkać w takim spoiwie śladowe ilości rtęci i ołowiu – są one trujące, dlatego warto zwrócić na to uwagę. Ołów bowiem dobrze spaja, jednak jest szkodliwy dla naszego organizmu. Ten rodzaj lutowania znajdzie zastosowanie przy łączeniu elektronicznych części, ale dobrze będzie działać także przy wodnych instalacjach czy montażu centralnego ogrzewania. Również różnego rodzaju przewody mogą być lutowane na miękko. Do tego procesu świetnie się sprawdzi palnik płomieniowy.

Twarde lutowanie

W porównaniu do poprzedniego typu, twarde lutowanie cechuje wyższa temperatura procesu, która może wynieść nawet 900°C. Jest wiele materiałów, z których wykonane są luty twarde. Miedź to metal topiący się dopiero w temperaturze ponad 1000 stopni Celsjusza. W przemyśle często stosuje się srebro. Należy pamiętać, że ten lut nie powinien być stosowany do łączenia miedzi i magnezu. Luty wykonane ze złota nie utleniają się w wysokich temperaturach dzięki właściwościom chemicznym tego pierwiastka. Oprócz tego, spoiwa mogą być wykonane z kobaltu i niklu. Lutowanie twarde zalecane jest przy łączeniu mocniejszych materiałów, np. rur, rynien czy systemów grzewczych. Również świetnie się sprawdzi w instalacjach klimatyzacyjnych i chłodniczych.  Proces ten możemy przeprowadzić za pomocą palników na propan-butan oraz acetylen.

Jak lutować?

Zanim przystąpimy do lutowania, musimy dokładnie oczyścić materiały, które mamy zamiar połączyć ze sobą. Nie może się znaleźć na nich brud czy smar, ponieważ przez to połączenie będzie nietrwałe. Później wybieramy, jakiego topnika użyjemy. Warto wiedzieć, że gdy łączymy oba elementy miedziane za pomocą lutu miedziano-fosforowego, nie stosujemy już topnika. W pozostałych przypadkach jest on potrzebny. Kiedy nagrzejemy materiały i lutownicę, możemy w końcu lutować. Wymagane miejsca łączymy, stykając lutownicę i nakładając lut w postaci pałeczek lub proszku. Spoiwo zmienia swój stan skupienia i dzięki temu uzyskujemy ciekłą substancję. Kiedy wyschnie, utworzy nam trwałe i mocne połączenie. Po zakończeniu procesu możemy wyłączyć lutownicę i sprzątnąć miejsce, przy którym pracowaliśmy. Niezależnie od typu lutowania, proces wygląda tak samo. Zatem jedynymi różnicami są temperatury topnienia i rodzaje lutów, jakich użyjemy.

Jeśli chcesz poszerzyć swoje kompetencje w lutowaniu i spawaniu, zapisz się na kurs w Ośrodku Szkolenia Operatorów OSO. Tu zapoznasz się z potrzebnymi przepisami i poznasz te procesy od podszewki. Nasza wykwalifikowana kadra przygotuje cię na każdą ewentualność! Zapraszamy do kontaktu!